Digitale competenties

Digitaal startklaar

Digitale voorkennis – procedurele aanpak

Denk hierbij aan:

  • Bedienen van digitale apparaten
  • Inloggen op digitale apparaten in een netwerk
  • Inloggen op online tools
  • Internetgebruik met behulp van browser
  • Basisgebruik van software en apps
  • Gebruik van WiFi op school


Digitale media en toepassingen

Eindtermen 4.1 & 4.2 – conceptuele kennis

Denk hierbij aan:

  • een berichtensysteem
  • een e-mailsysteem
  • videobellen/chat

Denk hierbij aan:

  • educatieve leerplatformen 
  • educatieve tools
  • schooleigen tools

Denk hierbij aan:

  • digitale teksten
  • digitale presentaties
  • digitale spreadsheets
  • digitale beelden
  • digitale audio
  • digitale video
  • digitale mindmaps

Denk hierbij aan:

  • bestanden delen door een bijlage te versturen
  • online informatie delen door een link te versturen
  • delen via cloud/social media door uploaden/downloaden

Denk hierbij aan:

  • online prikbord (padlet)
  • samenwerken aan online documenten

Informatievaardigheden

Eindterm 13.8 – conceptuele kennis

Denk hierbij aan:

  • intern opslagmedium – ingebouwde lokale schijf
  • extern opslagmedium – verplaatsbare stick, externe harde schijf
  • online opslagmedium – cloudopslag

Denk hierbij aan:

  • digitale mappenstructuur voor het ordenen van bestanden
  • zinvolle naamgeving van mappen en bestanden

Eindterm 13.8 – procedurele kennis

Denk hierbij aan:

  • bewaren van een nieuw aangemaakt bestand
  • bewaren van een bestaand bestand
  • bewaren van een nieuwe versie van een bestand
  • downloaden van online bestanden
  • zoeken naar bestanden
  • verwijderen van een bestand/map
  • kopiĆ«ren van een bestand/map

Nieuws- en informatiegeletterdheid

Zoekstrategieƫn

Eindterm 13.3 – conceptuele kennis

Denk hierbij aan:

  • webpagina
  • woordenboek
  • antwoordmachine (Google Assistent / Siri / WolframAlpha, …)
  • webshop
  • Google zoeken
  • Google nieuws
  • YouTube
  • portaalsite
  • Google afbeeldingen
  • Google Maps

Denk hierbij aan:

  • weloverwogen vragen te stellen aan een antwoordmachine/chatbot
  • rechtstreeks surfen naar de online bron/informatie via het internetadres
  • gericht navigeren doorheen de categorieĆ«n en subcategorieĆ«n van een portaal/webshop/bordboek/ leerplatform uitgeverijen
  • gebruik maken van weloverwogen zoekwoorden in een zoekmachine/video-site/kaartendienst

Denk hierbij aan:

  • technieken toepassen om bij te veel zoekresultaten de zoekopdracht te verfijnen
  • technieken toepassen om bij te weinig zoekresultaten de zoekopdracht te verbreden
  • technieken toepassen om bij verkeerde zoekresultaten de zoekopdracht aan te passen

Denk hierbij aan:

  • technieken om een zoekresultatenlijst te “scannen”
  • technieken om de informatie op een scherm te “scannen”

Denk hierbij aan:

  • infosite
  • online encyclopedie
  • digitale bestanden (ebook, PDF, Office docs, …)
  • online webwinkel
  • online krant/tijdschrift
  • online woordenboek
  • online video-site
  • infographic
  • foto
  • illustratie
  • cartoon
  • antwoordmachine/chatbot
  • online kaartendienst

Informatie vinden in de bron

Eindterm 13.4 – conceptuele kennis

Denk hierbij aan:

  • gebruik van navigatietools in de digitale bron zoals het menu van een website, inhoudsopgave van een ebook, …
  • gebruik van de algemene zoekfunctie ā€œCTRL + Fā€ voor het doorzoeken van de inhoud van het scherm op trefwoorden
  • gebruik van de interne zoekfunctie van de digitale bron voor het doorzoeken van de volledige inhoud op trefwoorden (via vergrootglas)
  • gebruik van filters van de digitale bron zoals: prijsklasse in een webshop, categorieĆ«n in een blog, …

Informatie beoordelen

Eindterm 13.5 – conceptuele kennis

Denk hierbij aan:

Bruikbaarheid
  • Beschikt de digitale bron over een zoeksysteem?
  • Is er een duidelijke en herkenbare ‘home’-knop?
  • Bevat de digitale bron commerciĆ«le advertenties?
  • Is reclame maken het doel van de site?
  • Werken de links in de digitale bron?

Betrouwbaarheid
  • Is het internetadres betekenisvol?
  • Wie (organisatie, bedrijf, persoon, …) heeft de informatie heeft geschreven?
  • Wanneer werd de informatie geschreven/laatst bijgewerkt?
  • Is de digitale bron te bereiken via een veilige https:// verbinding?
  • Bevat de digitale bron contactgegevens (naam persoon, e-mailadres, telefoonnummer, sociale media…)?

Correctheid
  • Dubbelcheck, m.a.w. controleer of het antwoord op de informatievraag in meer dan ƩƩn bron (digitaal of niet-digitaal) terugvinden is.

Informatie beheren

Eindterm 13.8 – conceptuele kennis

Denk hierbij aan:

  • online informatie opslaan in de vorm van bladwijzers/favorieten
  • een schermafdruk maken en plakken in een tekst/afbeelding om op te slaan in een bestand in een map binnen de aangereikte mappenstructuur
  • kopiĆ«ren en plakken van online informatie in een tekstbestand en opslaan in een bestand in een map binnen de aangereikte mappenstructuur
  • een webpagina opslaan als PDF-bestand via een extensie zoals Print Friendly in een map binnen de aangereikte mappenstructuur

Computationeel denken en handelen

Digitale systemen

Eindterm 13.3 – conceptuele kennis

Raadpleeg de  concretisering

Denk hierbij aan:

  • tv programma opnemen met digicorder
  • rekenkundige bewerking (+ – * /) uitvoeren met een rekenmachine
  • document scannen en opslaan als bestand op PC
  • routebeschrijving opzoeken met Google Maps op een smartphone
  • scannen van een qr-code om een online informatie te raadplegen

Denk hierbij aan:

  • wat is een netwerk?
  • wat is het internet?
  • verbinden via kabels
  • verbinden via bluetooth
  • verbinden via WiFi
  • verbinden via mobiel netwerk

Denk hierbij aan:

  • foto plaatsen op Instagram
  • video uploaden naar YouTube
  • een bericht versturen via WhatsApp
  • foto van smartphone op harde schijf van laptop plaatsen (bestandsoverdracht)
  • document vanuit tekstverwerker afdrukken (communicatie met printer)

Mediawijsheid

Regels van de digitale wereld

Eindterm 4.6 – conceptuele kennis

Denk hierbij aan:

  • de privacywet die persoonlijke gegevens beschermt
  • instellen van privacy-opties bij het gebruik van software/apps/tools

Denk hierbij aan:

  • wat is auteursrecht?
  • wat is citaatrecht?
  • wat is plagiaat?
  • gebruik van online diensten, die auteursvrije media aanbieden

Denk hierbij aan:

  • recht op afbeelding, hoe zit dat?
  • hoe vermijd je problemen bij het maken en delen van foto’s en filmpjes?

Denk hierbij aan:

  • wat zijn de twee gulden regels van nettiquette?
  • beleefde berichten schrijven naar leraren en schoolmedewerkers

Online privacy

Eindterm 4.7 – conceptuele kennis

Denk hierbij aan:

  • bewust zijn van privacy op internet
  • cookies aanvaarden
  • privacygevoelige informatie wissen in een browser

Veilig online

Eindterm 4.7 – conceptuele kennis

Denk hierbij aan:

  • veilige wachtwoorden
  • mobiele toestellen beveiligen
  • updates uitvoeren
  • virusscan op computer
  • backup/reservekopie maken

Cybercriminaliteit

Eindterm 4.7 – conceptuele kennis

Denk hierbij aan:

  • phishing
  • SPAM
  • shoulder surfing
  • malware
  • identiteitsdiefstal